“Iedereen moet zijn zoals ie wilt kunnen zijn.”

Ruim een jaar geleden had ik een interview met Judith.
Zij is transgender. Bijna niemand wist dat.
Het werd een heel kort gesprek.
Judith wilde toen ook niet op de foto.
Sinds die tijd is er veel veranderd.
En dit wordt een lang interview.
Het is eigenlijk een gesprek geworden.

Wat is je naam?
Judith.

In welke plaats zijn we nu?
Heerhugowaard.

Onder welke letters van de LHBTQI of anders behoor jij?
De T.

Wat heb je zelf ondervonden toen je naar de vrouwenrol bent gegaan?
Vrijheid.

Kun je daar iets meer over vertellen?
Dat is een beetje ingewikkeld.
Mijn beperking is genetisch.
Heeft er mee te maken dat,
ik had eigenlijk een vrouw moeten zijn.
Maar ik ben in een mannenlijf geboren.
Dat noemen we Genderdysforie, dat houdt in onbehagen in het biologisch geslacht.

Je zit dus eigenlijk in het verkeerde lichaam.
Ja.

Hoe denk je over de discussie over de Man – Vrouw WC’s?
Ik vind dat het gender neutraal moet zijn.

Kun jij zeggen of je meer op mannen of op vrouwen valt?
Ik val meer op vrouwen.

Hoe sta jij zelf tegenover diversiteit?
Heel open, iedereen moet zijn zoals ie wilt kunnen zijn.
Ben je er alleen voor jezelf, of ook voor de ander.

Doe je aan hobby’s?
Muziek is mooi en een uitlaatklep.

Je hebt het voor dit gesprek begon, over klassieke muziek gehad.
Wat doe jezelf nog met muziek?
Ik zie een gitaar staan.
Ik maak zelf muziek met toetsen.
Ik ben nu al 36.
Ook maak ik, mijn hele leven lang zelf muziek.
Improviseren, bedenken, ja geweldig.

Heb jij werk of een dagbesteding?
Ik had een dagbesteding.
Afgelopen maandag ben ik bij het grofvuil gezet.

Wil je daar nog iets meer over vertellen?
Nee.

Even tussendoor, hoe lang deed je deze dagbesteding al?
Vijf jaar wel dagbesteding gehad, daarvoor dertien jaar niet.
Thuis ga je van computer naar toetsenbord (muziek), naar tv, dan wordt het kringetje wel klein.

Je gaat niet liggen overdag?
Nee.

Heel verstandig.
Ik ken ook mensen die helemaal in de put raakten en die kwamen hun bed niet meer uit.
Het huisje werd één grote klerezooi.
Zelf zagen ze er niet meer uit,
dat is nog iets,
daar zorg ik wel voor.
Dat kan ook niet anders hoor.
Dan word ik zelf wel op de vingers getikt.
Hé hallo, dit moet moet wel even anders.

Wat kan er volgens jou nog meer verbeterd kunnen worden?
Ik stel expres een brede vraag.
Straks kom ik op de inhoud terug.
Precies.
Het eerste wat er nu als eerste naar binnen schiet:
Meer acceptatie door het zorgpersoneel.

Dat bedoel ik.
Dan scheer ik het een beetje over één kam.
Ik denk dat het heel belangrijk is:
los van het feit zonder beperking mensen met een beperking en in de hele scene,
daar bedoel ik mee de hele misschien kan jij het even aanvullen?
LHBTQI
ondersteund worden.
Op professioneel vlak gezien dat mensen voorlichting krijgen.
Dus dit is belangrijk door onwetendheid.

Wat mij opvalt is dat er eigenlijk grofweg twee soorten begeleiders zijn:
sommigen die misschien niet eens helemaal goed zijn voorgelicht,
die een open instelling hebben en die van nature open staan voor diversiteit,
en anderen die misschien heel veel voorlichting hebben gehad en die het er moeilijk mee hebben. Hier komen we op terug we houden het vast.
Ik heb begrepen dat je begeleiding hebt of hebt gehad.
Ja.

Wil je daar nog iets over vertellen?
Zekers.
Waar ik woon is een kleine groep en we hebben vier begeleidsters en begeleiders.
Waarvan er twee wel goed met diversiteit omgaan en twee het heel lastig vinden.

Je bent er geloof ik ervan geschrokken dat je ook als vrouw op vrouwen valt?
Dat was nog wel even een eye-opener.

Wanneer realiseerde je dat?
Dat komt een beetje bij vlagen.
Ja, dat groeit.
Naar mate dat ik er verder in groei in mijn hele Judith zijn zeg maar,
heb ik ook ruimte voor andere dingen,
in het begin was ik bezig hoe presenteer ik me?
Welke uitstraling heb ik?
Hoe zie ik eruit?
Hoe gedraag ik me?
Het gaat nu allemaal zo super natuurlijk.
Omdat het zo in mijzelf zit.
Dan krijg je ruimte voor andere dingen,
die het beeld nog net even nog mooier maken of,
je krijgt voor jezelf antwoorden.

Ik geloof dat jij het was die een mailtje kreeg met de vraag of je dan niet beter een man had kunnen blijven?
Ik kreeg een vraag van een nicht van mij die er niet voor open staat.

Kijk dat komt erbij.
En Ja, val je nou op vrouwen of op mannen?
Ik denk dat ik op vrouwen val.
En ze was nogal, nou ik heb een nicht die werkt met visueel beperkte mensen.
En die heeft er een beetje een handje van om mij ook als zeg maar als één van de cliënten te behandelen.
Ja, de familie weet van mij als Judith.
Ze praten er nooit over.
Ze willen er niets over horen.
Ze willen het niet zien.
Ze zwijgen het dood.
En soms probeer ik zelf eens wat te prikkelen, er is ook nog een leven naast dat in een mannenrol.
Dat wordt dat dan zeg maar afgekapt en doodgezwegen.

Je kan dus niet als Judith bij je familie komen?
Het antwoord is: Nee

Komt je familie weleens hier?
Weinig, wat dat betreft ben ik wel alleen.

Hoe hebben ze op deze situatie gereageerd?
Niet positief.

Kreeg je voldoende ondersteuning?
Van de begeleiding of familie?

Die is breed.
Van begeleiding wel.
Mijn moeder staat dichtbij, en helpt me met dingen,
maar ik bescherm haar ook omdat zij het ook moeilijk vindt.
Van de familie niet.
Samen met mijn begeleidster heb ik een psychosociaal traject doorlopen van uit mijn hoofd drie jaar en acht maanden.

Zo!
Ik heb van de begeleiding psychosociale ondersteuning gehad in samenwerking met transvisiezorg.

Van wie heb je de meeste steun gehad en gekregen?
Van mijn begeleidster.
Haar ken ik al 10 jaar en ben samen naar de psychosociale hulp gegaan,
ook om mocht die hulp wegvallen ze me evengoed kan helpen.

Dat is een lang traject geweest.
Ja,
Ik zat compleet vast.

Van wie kwam het initiatief?
Van mijn begeleidster.
Ik had eerst een ander.
Later heb ik deze begeleidster gekregen.
Zij kende mij al tien jaar.
Die had al drie of vier jaar in de gaten dit gaat niet goed.
Er moet wat gaan gebeuren.

Die had ook in de gaten dat er in jou bepaalde mogelijkheden zitten?
Ja, ook.

Het punt is namelijk:
we staan overal open voor,
maar de cliënt moet er zelf over beginnen.
Daar protesteren wij dus tegen, dat kunnen mensen niet altijd.
Ik kan je daar een heel goed voorbeeld van geven.
Van mijn begeleidster van drie en een half jaar lang.
Ik heb mensen hier rondlopen als die vragen aan mij gaat het goed?
En die ken ik niet goed genoeg: ja hoor.

Doet iedereen toch?
Met mijn vaste begeleidster en als die vraagt hoe is het?
Dan heb ik punt 1, 2, en 3, 4, en 5, en voor een ander scherm ik dat allemaal af.
Het is denk ik ook een kunst van een goede begeleider, begeleidster om erop door te vragen.

Ja, Ja.
En ik denk ook de juiste kennis vooraf met de doelgroep en de voorlichting die eigenlijk erbij hoort.

Mag ik nog heel even?
Ik ben bang dat er veel begeleiders zijn die het makkelijk vinden als ze kunnen zeggen:
“de cliënt is nog niet zover”.
Die begint er zelf niet over.
En dan kan ik er ook niet over beginnen.
Als wij erover beginnen,
dan stimuleren wij hem.
In dit voorbeeld gaat het over een jongen die homo is.
Wij mogen hem niet stimuleren om homo te zijn.
Daar zit toch iets achter.
(Het staat niet op video, Judith grijpt nu naar haar hoofd)
 Zeg het maar:
Ik snap dat dus echt niet.
Dit is gemis aan voorlichting aan een begeleider.

Arnold heeft een begeleider gehad van vijfentwintig jaar lang als ik het goed heb.
Ruim achtentwintig en een half jaar lang.
Die gaat nu bij hem weg.
Die man denkt er nog steeds zo over.
Dat is toch krom.

We kunnen dit dus niet blijven uitleggen.
Het is een bepaalde benadering waaruit blijkt dat dit discriminatie is.
Dit snappen ze niet.

Wat wil je nog graag leren voor je verdere ontwikkeling?
Ik wil graag nog meer weerbaar zijn in de zin van:
Dat ik in onbekende situaties goed kan aanpakken.
Ja, mijn wereld is wel klein.

Weerbaar betekent dus niet mensen tegen de grond kan slaan.

Met woorden of met je handen.
Nee.
Ik ben zo al zo niet van het slaan.

Nu ga ik een paar voorbeelden geven:
Ik heb zelf weerbaarheidstraining gedaan.
Cursus bij Stichting MEE.
Voor mensen met een beperking een hele goeie weerbaarheidstraining.
Ja.

Binnen Café Oké hadden we een workshop weerbaarheidstraining.
Die weerbaarheidstraining en workshop werden door vertaald op een landelijk ontmoetingscafé.
Daarin kwamen we met andere coördinatoren.
Toen heeft Eindhoven ook een workshop weerbaarheidstraining gegeven.
Oké.

Daarna kwam er in Amsterdam een tiendaagse cursus van Stichting MEE weerbaarheidstraining.
O, oké.

Mijn begeleiders vonden het niet nodig dat ik weerbaarheidstraining ging doen.
Mijn begeleiders wilden het ook niet in het ondersteuningsplan zetten.
Dat ik dit wilde leren.
Wat ik überhaupt nog wilde leren.
Meer weerbaarheid voor onbekende situaties.
Ja,

Het gaat erom stevig in je schoenen te blijven staan.
Een voorbeeld:
Ga eens staan en leun is op mij.
Leg je hand eens op mijn schouder en leun is op mij.
Ja, duwen,
duwen als ik blijf staan en je krijgt mij niet van mijn plaats laat je zien dat je op kunt duwen.
Niet tegen werken:
leunen, dit zijn basis oefeningen.
Want als ik niet op je mag leunen dan vertrouw je mij niet.
Precies.
Dus al ik val dan is het vertrouwen weg.

Wat in die cursus belangrijk is,
is wat je uitstraalt naar andere mensen.
Ja, nu moet je kracht zetten,
ja kracht zetten,
duwen kom maar nog meer kracht geven.
Zie je dat ik blijf staan en niet verstap?
Je kan ook mensen ontwapenen;
in plaats met een botte bijl ertegen in gaan.
Ik kan het netjes vragen of beleefd,
daar ben ik niet zo goed in,
(omdat veel mensen het snel op een botte manier vragen,
waarop dus een wat minder sociaal antwoord komt).
Heel grappig is wel,
hoe harder iemand schreeuwt,
hoe rustiger ik word.

O, dat is wel goed.

Dat kan je aan begeleiding mee geven, ik wil weerbaarheidstraining volgen.
Van nature ben ik heel onzeker.
Daar wil ik op sommige momenten vanaf.
Mijn mannenrol is heel onzeker, zit heel veel ballast bij.
Jaren lange pesterijen, treiteringen enzovoort.

Dat komt op bepaalde momenten gewoon naar boven.
Ja, ook als Judith komt het naar boven.
Het sterkt mij aan de andere kant ook weer.

Hier hielden we even pauze.

 Kan je volledig overal jezelf zijn?
Nee.

Wat kunnen we daar nog meer mee gaan doen?
Poeh, dat is een vraag waar ik moeilijk een antwoord op kan geven,
dat weet ik niet.
Ik kom eigenlijk niet verder dan hier bij de hoek van de straat en de postbus.
Bij de supermarkt ben ik niet welkom.

Waarom kan je niet bij de supermarkt terecht?
Dit is een vraag die ik niet goed kan beantwoorden.
De bedrijfsleider staat er niet voor open,
ook niet na mijn mail die ik gestuurd heb.
Ja.

Ja, wat ging daaraan vooraf?
Wat eraan voorafging,
stel dat ik moet vanmiddag nog een boodschap doen.
Ik moet mij dan weer eerst omkleden en in een mannenrol gaan.
Hoe makkelijk is het om gewoon door te lopen en even iets te halen.
D’r in en er uit.

Heb je dat gedaan?
Nee, want daarin bescherm ik mijzelf dus.
Ik heb dus gebrek aan een stuk weerbaarheid.

Dit is puur discriminatie!
Ik heb een voorstel,
nog beter:
Jij gaat als Judith en ik ga met je mee.
Ik zal niet weten wat ik moet halen.

Vier flesjes koffiemelk hebben we nodig.
We hebben ook bananen nodig.
Dit is nog even een stap te ver Arnold,
dat zeg ik je eerlijk.
Van huis en naar de supermarkt dat is ook een stap.

Wat ik voorstel is een rollenspel.
Het rollenspel wordt ook gelijk gebruikt om in de praktijk te brengen.
Alleen als je er aan toe bent.
Omdat ik niet welkom ben als Judith.
De laatste tijd is er ook steeds meer transgender geweld.
Ik ben zoals ik er uit ziet.
Ik ben toch een bron van aandacht hé,
die kunnen we lekker pakken.
Hij of zij loopt in dameskleding,
zo die pakken we even.

Je hebt hier wel degelijk over nagedacht.
Ja.
Ik kan doen zoals zoek het lekker uit en dat is ook gevaarlijk.

Ik kan mij zo goed invoelen dit is mij zo vaak gebeurd in mijn leven,
in elkaar geslagen.
Precies en daar ben ik ook heel voorzichtig in.

Ik wilde weten of het aan jou lag.
Nee, ik heb gewoon een mailtje gestuurd en dat is door gekoppeld naar de bedrijfsleider en dat wilden ze liever niet.
Ik was als “man” wel welkom.

Je moet wel naar de supermarkt toe lopen en weer terug naar huis en daar hebben ze geen zeggenschap over.
Het gaat verder eigenlijk.
Ja, dit gaat verder,
weet je,
ik merk wel steeds het onbekende wat ver van mij af ligt,
dat het makkelijker voor me is om daar mee om te gaan dan wat twee huizen verder is.
Dit is ook een leerproces.
Dat hoofd staat nooit stil.
Het blijft maar doorgaan.
Ook gaat het alle kanten op.
Aan de ene kant kan dat fijn zijn.
Omdat het op de toekomst voorbereid is.
Maar, aan de andere kant, kan het malen en wordt het wel vervelend.

We houden even een korte rustpauze!

Wat wil je nog graag leren om zo goed mogelijk mee te kunnen doen in onze maatschappij?Nog meer zelfvertrouwen krijgen.

Welke hulpmiddelen denk je daarbij nodig te hebben?
Poeh, dat is een goeie,
dat moet ik nog ontdekken.
Dat heeft er ook mee te maken wat mijn ondersteuning mij kan bieden.

Bestaat er een netwerk die wat dichterbij is,
waar je mensen kunt ontmoeten?
Via dat netwerk zou je nog andere mensen kunnen ontmoeten.
Precies, dat probeer ik hier ook aan te boren alleen dat is wisselend.

Welke ondersteuning ik daarbij kan krijgen?
Ik geef je nu een paar tips als je dat wilt.
Nou, graag die mag je me ook mailen.

Ik mag deze ook mailen.
Ik doe dat gewoon nu.
Een maatje om mee boodschappen te gaan doen.
Mag ik daarop iets zeggen?

Ja.
Dus een buddy zou ik helemaal geweldig vinden.
De stappen die ik nu doe is wel overwinnen, wel doe ik dit alleen.

Een buddy zou geweldig zijn.
Ja.
Een buddy is nog niet te vinden.

Dit gaan we uitzoeken!
MEE is hier ook mee bezig.
Ik wil een langere termijn buddy.

Na het interview kom ik hierop terug.
Een andere tip:
is via het het Ondersteuningsplan,
het Zorg-Leefplan.

Mensen vergissen zich nog wel eens in dat jij nu vrouw bent,
wat vind je daar van als mensen “hij” of “dag man” zeggen?
Het gebeurt hier dat ze mij bij mijn herennaam noemen en niet als Judith.
Ik ben net één jaar uit de kast.
Het is schipperen.
Ik lach het toe.
Soms roep ik iets als:
Maak je bril even schoon en kijk dan nog eens goed.
Waar ik echt een hekel aan heb is als mensen mij Jutje gaan noemen.
Juuth is goed.
Judith is goed, maar Jutje och, daar wordt ik echt allergisch van.

Hoe ga je daarmee om?
Ik lach het toe, en dat is ook leren.

Heb je een vertrouwenspersoon?
Ja.

Waar je vrij en alles mee kunt bepraten?
Ja.

Ik bedoel: gevoelens, emoties, verdriet, leuke dingen, uitgaan.
Ja.

Durf je ook over je seksuele gevoelens tegen die persoon te vertellen?
Ja.

Je hebt nu driemaal ja beantwoord. Kan je open spreken?
Ja, ja, want …
Omdat je open kan praten met die vertrouwenspersoon.
Judith kan alles tegen de vertrouwenspersoon vertellen.
Nee, hier kom ik later op terug zonder microfoon en interview.

Welke tips zou jij andere mensen met een beperking mee willen geven?
Als je kunt, praat erover.

Mag je nu wel met naam en met foto op zonderstempel.nl en op onze Facebook.com/zonderstempel staan?
Ja, dat mag, toendertijd niet, nu dus wel.

Judith, bedankt voor dit open gesprek.
Jullie ook heel erg bedankt.